24 Kasım 2024- İstanbul5°C▼
- Ankara-1°C
KÜLTÜR VE TARİH TURİZMİNİN ÖNEMİ...
Sebahattin Karaca / Foça / Milattan önce 10.yy’da Dorlar’ın baskısı ile Yunanistan’ın orta kesiminden gelen Aolisler bugünkü Aliağa yakınındaki antik kent Kyma’yı başkent olarak kurduktan sonra, oradan yayılarak antik kent Symirna (Bayraklı), La
15 Ocak 2015 Perşembe 10:11
FOÇA’DA 'KÜLTÜR VE TARİH TURİZMİNİN' ÖNEMİ
Sebahattin Karaca / Foça
Milattan önce 10.yy’da Dorlar’ın baskısı ile Yunanistan’ın orta kesiminden gelen Aolisler bugünkü Aliağa yakınındaki antik kent Kyma’yı başkent olarak kurduktan sonra, oradan yayılarak antik kent Symirna (Bayraklı), Larissa(Buruncuk), Pitane(Çandarlı) gibi birçok şehrin yanısıra antik kent Phokaia (Foça’yı )da M.Ö. 900-850 arasında kurmuşlardı.
Aolisler Foça’ya geldiklerinde, o dönemde dağılan Hitit İmparatorluğu’nun uzantıları olan ve bu coğrafyada yaşayan yerliler ( Pelasker) vardı. Aoulis’lerin Phokaia’yı ( Foça’yı) kurmalarının üstünden yaklaşık 1 asır geçtikten sonra İyonlular, Auolisler’in başkenti Kyma’ya giderek Aolis yönetiminden Foça’ya yerleşmek için izin aldılar. Yerleşim izinini alan İyonlular o zaman ada olan bu günkü Kaleiçi’ne yerleştiler. Henüz daha o zaman adı belli olmayan (phokaia) ismi Aulisler mi yoksa İyonlu’lar tarafından mı verildiği tam olarak belli değil. Belli olmamakla beraber İyonlular’ın bu ismi verdiği üzerinde otoriteler fikir birliği içindedirler. İyonlular’ın kurdukları şehirler arasında, Milet ve Phokaia diğer şehirlere göre kültürel, ekonomik ve ticari olarak çok daha fazla gelişmiştir. Foça İyonlular zamanında Akdeniz’de her bakımdan çok önemli bir şehir olmuştur. Bu çerçevede Foçalılar, Miletli İyonlular’la bugünki Samsun’u ve Mısır deltasında Naukrakis şehrini birlikte kurmuşlardır.
PERSLER’İN PHOKAİA ( FOÇA) KUŞATMASI
Bundan sonra Phokaialı İyonlular Miletliler’den bağımsız olarak tek başlarına Lapseki’den başlayarak, başta Massalia (Marsilya) olmak üzere İspanya’da - İtalya’da çok sayıda koloniler kurmuş ve ticaretlerini Akdeniz’de genişletmişlerdir. İyonlular şehircilikte- kent yaşamında- ticarette özellikle gemi yapımında çok ileri olmakla beraber diğer İyon şehirleriyle birleşerek askeri güç yaratmak için ordu kurmamışlardır. İzmir’in güneyinde Kolophon ( Değirmendere) ile Milet arasındaki 12 İyon şehir devleti birbinine din birliği ile sıkı sıkı bağlı yaşamışlardı. Ancak orduları olmayan bu şehir devletleri, gelen baskılara mukavemet gösterememişlerdi. Bu çerçevede Persler’in, İyon şehirlerini bir bir kuşatmasına karşı koyamamamışlardı. Buna Foça’da dahildir. Persler Foça’yı kuşattıktan sonra, Persler’den teslim için bir gün süre isteyen İyonlular gece gemilerle Phokaia’dan ayrılarak şehri Persler’e bırakmışlardı . Şehirden uzaklaşırken denize bir kılıç atmışlar. “Kılıç kendiliğnden su üstüne çıkarsa Foça’ya yeniden döneriz” söylemiyle kentten ayrılmışlardı. Foça’dan ayrılan İyonlular daha önce Akdeniz’de kurdukları diğer kolonilere yerleşmişlerdi.
ATHENA TAPINAĞI’NIN YIKILIŞI
Bir daha asla geri gelmemek üzere giden, Phokailılar’ın bir bölümü gittikleri bazı yerden Phokaia’ya geri döndüler. Döndüklerinde şehrin surlarında nöbet bekleyen Persli askerleri öldürdüler ve şehre giremeden şehirden uzaklaştılar. Ancak ertesi gün askerlerini ölü bulan Persler bu duruma çok kızmışlardı ve bunun karşılığında en ağır nasıl cezalandırabiliriz düşüncesiyle , dinlerine düşkün olan ve din birliğiyle yaşayan İyonlular için çok önem ifade eden Athena Tapınağı’nı yerle bir etmişlerdi.
Büyük İskender’in Gelişi
Persler ( Phokaia) Foça’da Makedonyalı Büyük İskender Phokaia şehrini kuşatana kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bergama, Büyük İskender zamanında çok gelişmiştir. Bizanslılar’ın Foça dahil diğer İyon kentlerini ele geçirinceye kadar hüküm süren Büyük İskender İmparatorluğunu Foça’da sürdürmüştü..
BİZANS DÖNEMİ
Bizanslılar zamanında da Foça’ya şap madenlerinden dolayı çok önem verilmişti. Şap ve mor renk üretiminden dolayı emsallerinden çok kıymetli olan şap madeni sayesinde , Cenevizli Zaccaria kardeşlerin döneminde, 13. YY da, Foça kendinden söz ettiren önemli bir şehir olmuştur.
Bizanslılar döneminde özel izinle 1275 dan itibaren Foça yerleşen Cenevizli Benedetto-Manuele Zaccaria kardeşler, Yeni foça’da ki şap madenlerini işletmeciliği ve pazarlaması sayesinde, Foça’yı ticari-ekonomik ve yaşam standardı bakımından çok ileri taşımışlardır. Hatta 1307 yılında Yenifoça’yı kurmuşlardı.
OSMANLILARIN FOÇA’YI ALIŞI
1454’de Osmanlıların eline geçen Foça ve Yenifoça ‘da Osmanlı kültürü hakim olmuştur. Osmanlılar zamanında başta Fatih Camii olmak üzere hamamlar, çeşmeler, köprüler yapılmış, köyler kurulmuştur. Bunlardan bir tanesi olan Kozbeyli Köyü, marka ve butik köy olacak kadar önemlidir. Bir o kadar da ayağa kaldırılmaya, Kültür Turizmine kazandırılmaya muhtaç olan, eski Kartdere ve Sazlıca Rum Köyleri de (Küme Evleri) önemlidir.
Üzerinde doğrudan ve dolaylı dokuz kültürün bulunduğu , otuzüç asırlık tarih üzerinde yaşanan, Foça ve civarında “Tarih Ve Kültür Turizmini” başlatmak, geliştirmek , tanıtmak ve kalıcı kılmak için sürekli yazmaktayım. Bu sayede yetkili-yetkisiz herkesin Foça’da Tarih ve kültür Turizminin gelişmesi hususunda dikkatini çekmeye çalışmaktayım.
Bu alanda aynı doğrultuda emek sarfeden, seçilmiş ve atanmış yetkililerin bulunduğunu da mutlulukla izlemekteyim. Ancak; ilçemizdeTarih ve Kültür Turizminin geliştirilmesi için kesintiye uğratmamak üzere, hız vermek gereklidir. Oysa dağınık düzende, birinin ötekinden , ötekinin berikinden haberi olmaksızın yapılan çalışmaları, koardine edebilecek, halkı bu uğurda bilgilendirebilecek bir tüzel kişiliğe acilen ihtiyaç vardır. Bu konu, her kesimin iştiraki ile birlikte yapılacak bir toplantıda gün ışığına çıkarılmaya muhtaçtır.
KÖKLERİNİ ARAŞTIRAN 5 KİŞİLİK MARSİLYALI GENEVİEVE CARAYON MİFSUD AİLESİ FOÇA’YI ZİYARET ETTİ.
24-25 Aralık 2014’de köklerinİ yeri araştırmak üzere eşi Jean ve çocukları Christofher- Alexsandra-Thio-Victor’u alarak Marsilya’dan Foça’ya gelen bayan Jeffy Genevieve CARAYON MİFSUD başta Kaleiçi ve kazı alanını, Athena Tapınağı çizimlerini - Antik Tiyatro Alanı’nı gezdikten sonra çocuklarına kaldıkları otelin lobisinde köklerinin Foça’dan geldiğini anlattı. Kaldığı otelin anı defterine duygularını yazan bayan Jeffy, Foça’ya tekrar geleceğini ifade ederek ilçeden ayrıldı. Bu manada bayan Jeffy Genevieve Carayon Mifsud Ailesi, bu yazının yazılma gereğini , bir kez daha ortaya koymuştur .
Eşgüdümlü işlerin aynı anda başlatılıp, aynı anda tamamlanması gerekir. Zaman kaybetmeden başta Marsilya-İtalya( Özellikle Ceneviz Bölgesi) ve Yunanistan’da çalışmalar yapmak için doğru düğmeye basmak gerekmektedir.
En uzak mesafeye varmak, ilk adımı atmakla başlar. (Çin atasözü)
Yorumlar
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.